تحقیق هندسه نقوش مساجد در ایران

بخشهایی از متن:

نمایشگاه هندسه نقوش علم و فرهنگ در هنر ایران

جام جم آنلاین: نگارخانه کمال الدین بهزاد نمایشگاهی از آثار هندسه نقوش دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ را برگزار می کند.در این نمایشگاه رویکرد دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ به هندسه ایرانی که حاصل آن نقوشی مانند شمسه است، نمایان می شود. هندسه نقوش بخش مهمی از شاکله تفکر ایرانی را بوجود آورده است و نمود این هندسه را نه تنها در کاشی کاری های مساجد بلکه در همه عرصه های معماری ایرانی مانند باغ ایرانی می توان یافت.

...

پایگاه اطلاع‌رسانی شهرسازی و معماری : معماری مساجد در ایران یك دنیا شور و هیجان و یك سكوت و آرامش باشكوه را به نمایش می‌گذارد كه نماینده ذوق سرشار زیبایی‌شناسی است و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمی‌تواند داشته باشد.

از همان ابتدای ظهور اسلام تا كنون ، ملت‌ها و اقوام مختلف مانند یك امت واحد، با فرهنگ‌ها، آداب و رسوم و به ویژه با توانایی و درك هنری متفاوت و متنوع در كار ساختن و پرداختن مساجد در سرزمین‌های وسیعی كه از اندلس در باختر تا جنوب خاوری آسیا امتداد دارد، تلاش كرده‌اند.

بر این اساس  هر آنچه كه دیروز و امروز تحت عنوان معماری اسلامی در سرزمین‌های گشوده شده، با سبك‌ها و شیوه‌های شناخته شده، اندلسی ـ آفریقای شمالی ـ شامی و مصری ـ ایرانی و بین‌النهرینی ـ عثمانی ـ هندو ـ یمنی و عربستانی ایجاد شده است، در حقیقت هنر مردمان ساكن در این نواحی است كه دیرزمانی پیش از ظهور اسلام هر كدام دارای تمدن‌های درخشانی بوده‌اند، و اینك در پرتو تعالیم اسلام دارای سمت و سو و شخصیت واحدی شده‌اند.

اگرچه به ظاهر واجد تفاوت‌هایی بوده‌اند كه بیش از همه در شیوه تزیین بنا، تجرید و درك هنری مبتنی بر برخی جنبه‌‌های فرهنگی مانند آداب و رسوم قومی و سنت‌های قبیله‌ای، اقلیم، عادت‌ها، معیارها و هنجاری‌‌های مورد قبول آنها بوده است.

...

اساساً رمز پردازی یكی از خصیصه های اصلی معماری مذهبی است. فضای رمز آمیز دالان انسان را با رمز عالم معنا متحد می كند. بسیاری از دالان های مساجد ایران، ستون های نور در فضا ایجاد می كنند كه لازمه توجه به كمال مطلق است. اما در لحظه فارغ از زمان از دالان به صحن خواهیم رسید. در بسیاری از مساجد جامع در ایران در این لحظه تغییر مقیاس آن قدر قابل توجه است كه در یك لحظه خویش را در عرصه ای وسیع و خالی می یابیم. نور آن قدر زیاد است كه بیان می دارد این جا مكانی دیگر است. حركت در صحن به واسطه وسعت فرم هندسی لبه های نما، اندكی آرام و شاید توأم با سكون است و فرد نسبت به عظمت جداره ها بسیار خود را كوچك می پندارد. در عین حال عناصری چون مناره ها، آب، ایوان ها و... را می یابد. آب، نماد پاكی روح الهی و همانند آینه ای بازتابنده انوار الهی است كه از دیرباز در معماری ایرانیان وجود داشته است. اگر در دالان، حقایق درونی خویش را مرور می كردیم، حالا در صحن نوبت مشاهده جلوه های بیرونی حقایق الهی است؛ نشانه هایی چون نور، آفتاب، نقش، رنگ و آب جلوه های حقیقی خداوند است.»

منبع دارد.