مبانی نظری پایان نامه ارشد در مورد ارگونومی

مبانی نظری پایان نامه ارشد در مورد ارگونومی

در 33  صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع :    انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل:     WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

چارچوب نظری پایان نامه روانشناسی با موضوع ارگونومی

-12.ارگونومی^[1]

نیروی انسانی ، كار و بهره وری ، تولید و صنعت واژه هایی هستند كه با یكدیگر ارتباطی تنگاتنگ دارند. زمانیكه سخن از بهره وری نیروی انسانی پیش می آید انسان به عنوان یك اپراتور یا بعنوان یك عامل حركت و نیرویی فعال مطرح می شود. دقت و كارآیی افراد در مشاغل مختلف از حرفه های خدماتی ، تحقیقاتی و آموزشی گرفته تا كشاورزی و صنعتی ، جزو عوامل مهم در بهره‌وری  نیروی انسانی می باشد. بهره وری نیروی انسانی تنها محدود به انجام فعالیت های شغلی كاربران نیست. به بیان دیگر ، موضوع بهره وری با هر نوع فعالیتی كه افراد  انجام می دهند چه درقالب تولید و چه در قالب مصرف مرتبط می باشد. درحال حاضر تقریباً 45% جمعیت دنیا و حدود 58% افراد بالای 10 سال در شمار نیروی كار جهان محسوب می شوند. بالطبع اگر بخواهیم كـاربـری كلیـه مصـرف كنندگان محـصـولات مختلف را نیز به این آمار اضافه كنیم ، كلیه افراد بشر با بحث بهره وری موضوعیت  پیدا می كنند اما سخن اینجاست كه چگونه می توان كارآیی افراد را افزایش داد. در دنیای كنونی كه علوم مختلف سریعاً درحال رشد و پیشرفت می باشند انتظار می رود كه بخشی از مباحث علمی به این مهم یعنی ارتقاء بهره وری جامعه توجه ویژه داشته باشند. ارگونومی با طراحی سیستمهایی كه افراد در آن كار می‌كنند سر و كار دارد. ارگونومی متشكل از دو كلمه یونانی كار^[2] و قانون^[3] است. تمامی سیستمهای كار شامل جزء انسانی و جزء ماشینی است كه در محیط كار قرارگرفته‌اند. به هنگام طراحی هر سیستمی كه انسانها و ماشینها به منظور تولید محصولی در كنار هم كار می‌كنند باید ویژگیهای افراد درگیر كار را شناخته و این ویژگیها را هنگام طراحی کارمدنظر قرار دهیم. این عمل كاركرد اصلی ارگونومی است .

[1] Ergonomy

[2] Ergon

[3] nomos

-15.ارگونومی مشاركتی

 ارگونومی مشاركتی ، مشاركت فعال تمام سازمان در توسعه و اجرای دانش ارگونومی با حمایت كامل مدیریت به منظور ارتقاء شرایط محیط كار ، كیفیت و بهره وری است. از ویژگیهای ارگونومی مشاركتی آن است كه كاركنان را قادر می سازد ارگونومی را بعنوان یك دانش و همچنین بعنوان یك تكنولوژی فراگیرمحسوب کنند و از آن برای حل مشكلات محیط كارشان استفاده كنند.

در سالهای اخیر ، گرایش قابل توجهی به سمت ارگونومی مشاركتی وجود داشته است كه بخشی از آن ناشی از زمینه های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی است. جامعه و نیروی كار امروز روشهای مدیریتی مربوط به پنجاه سال قبل را  نمی پذیرند زیرا امروزه تاكید زیادی بر كیفیت و مشتری گرایی وجود دارد و تحقق این امر نیازمند مشاركت بیشتر نیروی كار است. درحال حاضر رویكرد ارگونومی مشاركتی در سازمان بعنوان رویكردی موثر جهت تحول سازمانها ، بهره وری و رضایتمندی كاركنان پذیرفته شده است(حقیقی،1383).

از آنجا كه بهبود مداوم در سازمان بدون مشاركت كلیه نیروهای درگیر در سازمان امكان پذیر نیست و مدیریت به تنهایی توان و امكان ارزیابی تمامی فعالیتها را در سازمان ندارد ، جلب مشاركت همه به منظور ایجاد بهبود در سازمان ضروری است و انجام این مهم باعث احساس مالكیت نسبت به كار ، شكوفا شدن خلاقیت ها و ارائه پیشنهادات می گردد.

در ارگونومی مشاركتی هدف آن است كه با معرفی و آموزش دانش كاربردی ارگونومی در كلیه سطوح سازمان ، كاركنان با استفاده از این دیدگاه جدید و با عطف به تجربیات شغلی شان قادر شوند ، پیشنهادات مناسب ، عملی و ساده (بدون هزینه و كم هزینه) درجهت بهبود سازمان و شرایط محیط كار ارائه نمایند.

از اركان اصلی پرداختن به ارگونومی مشاركتی در سازمان آموزش است. آموزش ارگونومی بصورت كارگاهی است و درابتدا از بین مدیران ارشد سازمان گروهی كه علاقمندی بیشتری به موضوع دارند (حداكثر 15 نفر) انتخاب و در یك كارگاه ارگونومی تخصصی ظرف چند هفته مبانی و اصول دانش ارگونومی توسط متخصصین ارگونومی به آنان آموزش داده می شود. این تیم ،آموزش ارگونومی را در سطح سازمان با همراهی متخصصین ارگونومی انجام می دهد. هدف از تشكیل این تیم آموزش دهنده ، بومی كردن دانش ارگونومی در سازمان است.

یكی دیگر از اركان ارگونومی مشاركتی ، تشكیل گروههای كوچك كاری (تیم) و كار تیمی و همچنین استقرار سیستم پیشنهادات مبتنی بر آن است. بعد از اجرای موفقیت آمیز كارگاههای آموزشی ارگونومی و استقرار سیستم  پیشنهادات مبتنی بر تیم های كاری انتظار می رود كه با گذشت زمان برنامه ارگونومی مشاركتی كه درابتدا توسط متخصصین ارگونومی از خارج به سازمان وارد شده بود بتدریج به افراد داخل سازمان بطوركامل منتقل شود. برنامه ای كه نهایتاً قادر است از داخل سازمان به حل مشكلات آن بپردازد.

از مزیت های ارگونومی مشاركتی  به دو مزیت زیر اشاره می شود :

1.ارگونومی مشاركتی فرصتی را فراهم می كند كه كاركنان دارای دانش و تجربه منحصر بفردی می شوند (عملكرد سیستم فراتر از مجموع عملكرد اجزای آن است) و بنابراین مشاركت آنان درك روشنتری از انواع مسائل موجود و راه حل های ارائه شده را بدست می دهد.

2.مشاركت دادن كاركنان در تجزیه و تحلیل ، توسعه و اجرای تحول سازمانی (پروژه ارگونومی مشاركتی) زمینه ساز ایجاد احساس مالكیت بیشتر نسبت به كار و سازمان و نگرش بیشتر در اجرای تغییرات است(شرعی،172:1385)

    مشاركت كاركنان در تعریف صحیح از مسائل مربوط به كار و ارائه راه حل های مناسب امری ضروری است. كاركنانی كه طی سالهای متمادی یك كار را انجام می دهند اغلب ایده های عالی و راه حل های عملی و ساده ارائه می نمایند كه غالباً بدون هزینه و یا با هزینه كم می توان این تغییرات را جهت بهتركردن سیستم انجام داد. آنها منابعی را ارائه می دهند كه می توان بطور كامل از آنها استفاده نمود. بعلاوه ، وقتی خود در ارائه پیشنهادی سهیم باشند براحتی هر تغییری را پذیرا خواهند شد.

2-16.شاخه های دانش ارگونومی

ارگونومی علمی چند نظامه است كه در چهار حیطه عمده زیر فعالیت دارد:

1-روانشناسی مهندسی

در حیطه اول، یعنی روانشناسی مهندسی، جنبه های پردازش اطلاعات مرتبط با كار، مورد بررسی قرار می‌گیرد. از دیدگاه ایمنی و بهداشت حرفه ای این بعد از ارگونومی، طراحی روشهای كار با هدف كاهش حوادث ناشی از خطاهای انسانی محسوب می‌شود.

 2-فیزیولوژی كار

در حیطه دوم (فیزیولوژی كار)، تبادلات انرژی و متابولیسم بدن مطرح است. مفاهیم خستگی، بررسی كارهای ایستا و پویا  و رژیم های كار و استراحت از دیدگاه فیزیولوژی كار مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

3-بیومكانیك شغلی

در مباحث بیومكانیك شغلی ویژگیهای مكانیكی اندام‌های بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این حیطه، حركت اندام‌ها و اعمال نیرو در بافت های مختلف بدن تجزیه و تحلیل می‌شود. به كمك این معادلات می‌توان الگوها و ابعاد مناسب ایستگاه‌های كاری را با هدف كاهش فشارهای مكانیكی خارجی بر بدن بدست آورد. بطور خلاصه می‌توان گفت كه چگونگی انتقال نیرو و حركت دادن اجسام و ابزارآلات از جمله مباحث بیومكانیك شغلی هستند.

 4-آنتروپومتری

آنتروپومتری، به سنجش ابعاد فیزیكی بدن و كاربرد داده های ابعادی در اصلاح شرایط فیزیكی ایستگاه های كار می‌پردازد و از آنجایی كه یكی از دلایل فشارهای وارده بر اندام‌ها، عدم تطابق ابعاد محل كار با ویژگی های ابعادی بدن كارگر یا كاربر می‌باشد، داده های آنتروپومتریك را می‌توان به طور مؤثری در طراحی تجهیزات، ایستگاه‌های كار، ابزارآلات و محصولات بكار بست (صادقی ،29:1377)

لازم به یادآوری است كه برای محاسبات آنتروپومتریك، اغلب از جداولی كه قبلا برای این منظور تهیه گردیده است، استفاده می‌شود. اما باید خاطر نشان كرد كه مردم هر منطقه خاصی، دارای اندازه‌‌‌های آنتروپومتریك ویژه خود می باشند كه باید در تعیین اندازه‌های لازم در محیط كار و ابزار كار ملحوظ گردد. ولی متاسفانه در كشور ما هنوز داده های آنترومتریك در دست نیست و برای طراحی یك محیط كار به ناچار از داده های آنتروپومتریك سایر كشورها (بویژه از داده های آنتروپومتریكی كه توسط ناسا تهیه شده است) استفاده می‌شود.