پایان نامه احکام فقهی ظروف طلا و نقره

پایان نامه کارشناسی ارشد M.A رشته الهیات گرایش فقه و حقوق اسلامی با موضوع بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره

چکیده: احکام و مقررات دینی هم نسخه هایی است که پیامبران الهی و پیشوایان دینی از طرف خدا برای بشر آورده اند تا سعادت و خوشبختی آنان را از هر جهت تامین نمایند. کسانی که پایه توحید خود را محکم ساخته اند و طبق دلایل قطعی عقیده دارند که قانونگذار اسلام یعنی، خداوند متعال، بی نیاز مطلق و دارای علم و حکمت بی پایان است، هیچ گونه تردیدی نخواهند داشت که تمام احکام و مقررات و دستورهای اسلامی که پیامبر اسلام از طرف خدای متعال برای بشر آورده است، دارای مصالح و فوایدی می باشد، زیرا علم و حکمت خدای بزرگ ایجاب می کند که هیچ فرمانی را بدون رعایت مصالح بندگانش ندهد و چنین افرادی همیشه در صدد پیروی از دستورهای الهی هستند احکام استعمال ظروف طلا و نقره نیز از این جهت مستثنی نیستند در برخی از احکام علما چنین آمده است خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است ولى استعمال آن ها در مثل زینت اطاق حرام نیست و نگاه داشتن آن نیز حرام نمى باشد، ساختن ظرف طلا یا نقره و مزدى که براى آن مى گیرند و خرید و فروش آن ها حرام نیست، گیره استکان که از طلا یا نقره مى سازند اگر بعد از برداشتن استکان ظرف به آن گفته شود، استعمال آن چه به تنهایى و چه با استکان حرام است و اگر ظرف به آن گفته نشود استعمال آن مانعى ندارد، استعمال ظرفى که روى آن را آب طلا یا آب نقره داده اند اشکال ندارد، اگر فلزى را با طلا یا نقره مخلوط کنند و ظرف بسازند چنانچه مقدار آن فلز به قدرى زیاد باشد که ظرف طلا یا نقره به آن ظرف نگویند استعمال آن مانعى ندارد، استعمال بادگیر قلیان و غلاف شمشیر و کارد و قاب قرآن اگر از طلا یا نقره باشد اشکال ندارد و همچنین عطردان و سرمه دان و مثل اینها،خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره در حال ناچارى اشکال ندارد و استعمال ظرفى که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر اشکال ندارد.

مقدمه : قوانین الهی دارای فلسفه و حکمت های گوناگونی هستند و به هیج وجه بی پایه و بی حکمت وضع نشده اند. دستورات اسلامی تابع علل واقعی هستند و ریشه در واقعیات جسمی، روحی، اقتصادی، اجتماعی و ... دارند. اصولا ارزش اعمال انسان به میزان آگاهی و ایمان او وابسته است و این مستلزم بررسی و کاوش از فلسفه احکام و قوانین دینی است که بدانیم این قوانین برای چه نهاده شده و ما را به چه سمت و سویی هدایت می کنند. منتها در شناخت اسرار و فلسفه احکام نباید کشفیات علوم جدید را کافی دانست و بر اساس آخرین دست آوردهای علمی جهان دانش به قضاوت درباره احکام و قوانین الهی نشست؛ چون اولا: قوانین الهی با توجه به تمام جنبه های روحی و جسمی و ... انسان بنا نهاده شده اند. ثانیا: باید اعتراف کنیم که شناخت ما از جهان پیرامون و از جمله درک و اطلاعات علمی بشر از واقعیات پیچیده روحی و روانی... انسان، بسیار اندک است.

حکم در اصطلاح به صورتهای مختلفی مورد تعریف قرار گرفته است، بعضی گفته اند حکم آن است که شارع مقدس حکمی تکلیفی یا وضعی درباره فعلی از افعال انسان جعل و اعتبار کند به این معنی که آدمی را از ارتکاب فعل ممنوع کند یا به انجام دادن آن وادار کند یا در انجام دادن و ترک آن اجازه و رخصت دهد و یا بر فعل انسان اثری مترتب کند...

استفاده از طلا و نقره از دیدگاه قرآن

در آیه شریفه قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهَ اللّهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِی لِلَّذِینَ آمَنُواْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا خَالِصَهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ( بگو:چه کسی زینتهایی را که الله برای بندگانش خارج ساخته و روزی های پاکیزه را حرام کرده ؟ بگو: ایندر زندگی دنیا, برای کسانی است که ایمان آورده اندروز قیامت خاص خواهد بود. این چنین آیات را برای گروهی که می دانند بیان می کنیم.)

اولا: آیه شریفه در مقام بیان نفی حرمت نسبت به مطلق زینت های دنیوی است؛ صرف نظر از افراد و احوالات موضوع حکم و تنها این مطلب را ثابت می فرماید که خدا زینتها را حرام نکرده است.

به عبارت دیگر این آیه بیان می دارد که اصل استفاده از زینتهای دنیوی برای بندگان حلال است؛ ولی این بدان معنا نمی باشد که چنین حکمی (مباح بودن استفاده از زینتها) برای جمیع زیور آلات دنیوی (که یکی از مصادیق متعدد آن طلا و حریر است) و در جمیع شرایط و حالات برای بندگان حلال باشد .

ثانیا: اگر قائل شویم که اطلاق آیه شریفه شامل همه زینت آلات در جمیع شرایط و حالات می گردد؛ نهایت این است که در اینجا برای ما حکم مطلقی (کلیه زیور آلات برای جمیع انسانها اعم از زن و مرد حلال است) منعقد می گردد و این امر منافاتی با این ندارد که برخی از مصادیق موضوع حکم (طلا و حریر نسبت به مردان) و همچنین (استعمال و استفاده از ظروف طلا و نقره نسبت به همه مکلفین) به واسطه دلیل دیگری (که در اینجا سنت است) از دایره حکم خارج گردد.

در آیات قرآن کریم ما عمومات اطلاقاتی داریم که این عمومات و اطلاقات به واسطه قرآن و یا سنت قطعیه تخصیص و تقیید یافته اند و این ضرری به عمومیت و اطلاق آیات نمی رساند؛ بلکه نهایت این است که در عمومات و اطلاقات تصرف می گردد و دایرۀ عمومیت و مطلق بودن حکم تنگتر می گردد....

فهرست مطالب پایان نامه

مقدمه

الف)بیان مساله

ب)ضرورت و اهمیت تحقیق

و) سوالات پژوهش

سوال کلی

سوالات جزئی

ز)روش تحقیق

ی) سازمان دهی تحقیق

فصل اول

تعریف حکم

حکم شرعی و تعاریف آن

شیخ بهائی و تعریف حکم شرعی

برخی اصولیان متأخر امامی، در تعریف

تعریف فقه

فقه در اصطلاح

طلا و ظروف از جنس طلا

نفره و ظروف نقره

کلیات

واژه حکم در منابع فقهی و اصولی

مراد از حکم شرعی در زبان فقها و اصولیان

معنای دیگر واژه حکم در منابع فقهی و حقوقی

حکم ولایی

کم حکومتی

واژه احکام

احکام شرعی از دیدگاه فقهی

اصولیان و تشریع احکام شرعی

مبنای تشریع احکام شرعی

مبنای شناخت احکام شرعی

اشکال مهم اصولیان بر حکم ظاهری

آخوند خراسانی و بررسی اشکالات تعبد به ادله غیرعلمی

حکم واقعی نزد اصولیان شیعه

تقسیمات حکم واقعی در منابع اصولی امامی

تقسیمات حکم به اعتباری دیگر

مقایسه حکم وضعی با حکم تکلیفی

گستره و تعداد احکام وضعی

أحکام وضعی مستقلّند یا منتزع؟

منتزع بودن أحکام وضعی در نزد شیخ أنصاری

اهمیت فراگیرى احکام

از نظر قرآن

از نظر سنت

از دیدگاه مراجع و علماى اسلام

قلمرو احکام

جایگاه علم فقه نزد مسلمانان

کلیات مربوط به فقه

تاریخچه علم فقه

کلمه فقه در اصطلاح علماء

موضوع علم فقه

مذاهب مختلف در فقه

برجسته ترین دانشمندان اسلام در علم فقه

ستره فقه و جامعیت آن

تقسیمات فقه

کلیات طلا و نقره

ویژگی ها

تولید و ارزش

کاربردها

فصل دوم

احکام ظروف

در سایر احکام متعلق به ظروف

نکات مهم در مورد احکام ظرف ها

احکام کلی ظروف طلا و نقره

چرا استفاده از ظروف طلا برای زن و مرد حرام است؟

پاسخ اجمالی

پاسخ تفصیلی

علت حرام بودن آشامیدن آب از ظرف طلا، چیست؟

استفاده از طلا و نقره از دیدگاه قرآن

فصل سوم

بیان برخی از روایات تحریم استفاده از طلاو حریر و ظرف طلا و نقره

بحث استفاده از ظروف طلا و نقره از دیدگاه آیت اله مظاهری

نهایت حکم استفاده از ظروف طلا و نقره

نتیجه گیری

پیشنهادات پژوهش